Zaterdag is de deadline voor alle Europese lidstaten om de technische pijler van het Vierde Spoorwegpakket te implementeren. Met de implementatie van de technische pijler wordt de European Union Agency for Railways (ERA) de enige Europese certificeringsinstantie voor spoorwegmaterieel. Niet alle lidstaten gaan deze deadline halen. “Ik reken erop dat lidstaten die de richtlijn nog niet hebben geïmplementeerd hun uiterste best doen om zeer spoedig aan deze verplichting te voldoen”, aldus Europees commissaris voor Mobiliteit en Transport Adina Vălean.
Binnen zijn nieuwe rol zal ERA de verantwoordelijkheid op zich nemen voor vergunningen van rollend materieel, veiligheidscertificering en goedkeuring voor de baaninfrastructuur van het European Rail Traffic Management System (ERTMS) in alle lidstaten.
Acht lidstaten hebben de technische pijler al bij de eerste deadline op 16 juni 2019 geïmplementeerd, waaronder Nederland. De verwachting is dat meer landen op 31 oktober zullen volgen, maar niet ieder lidstaat zal de deadline halen.
Belangrijke wijziging
De implementatie van het Vierde Spoorwegpakket is een belangrijke stap voor het Europese spoorwegsysteem. In het verleden moesten treinexploitanten en fabrikanten die van plan waren om actief te zijn in meer dan één lidstaat, in elke betrokken land afzonderlijk voertuigvergunningen en veiligheidscertificaten aanvragen. Vanaf 31 oktober hoeft er slechts één aanvraag te worden ingediend via ERA’s One-Stop Shop IT-tool (OSS).
De nieuwe, vereenvoudigde procedure is bedoeld om de kosten en administratieve lasten voor de spoorwegsector te verminderen. De verwachting is dat het Europese spoorsysteem hierdoor transparanter, efficiënter en concurrerender wordt in vergelijking met andere vervoerswijzen.
ERA is ook de enige instantie geworden voor de goedkeuring van ERTMS-baaninfrastructuur. ERTMS is het Europese spoorbeveiligingssysteem. Het vervangt geleidelijk aan verschillende nationale spoorbeveiligingssystemen om naar Europees systeem toe te gaan. Met de implementatie van het Vierde Spoorwegpakket zullen nieuwe geharmoniseerde procedures van toepassing zijn op het hele Europese spoorwegnet.
Deadline voor implementatie
Europees commissaris voor Mobiliteit en Transport Adina Vălean: “Morgen is een belangrijke dag voor de Europese spoorwegsector – de uiterste datum voor de omzetting van de richtlijnen inzake spoorwegveiligheid en interoperabiliteit. De volledige uitvoering van het Vierde Spoorwegpakket in de hele EU is essentieel om het spoorvervoer te stimuleren.”
Volgens Vălean is de implementatie van de technische pijler ‘een grote stap op weg naar het CO2-neutraal maken van de Europese vervoerssector en het aantrekkelijker maken van het spoor in de aanloop naar 2021 – het Europees Jaar van het spoor’.
Directeur Josef Doppelbauer van ERA: “Nadat we in juni 2019 onze nieuwe rol van Europese autoriteit met aanvankelijk acht lidstaten begonnen, komen we morgen over de finish. We hebben al meer dan duizend beslissingen genomen en meer meer dan tienduizend voertuigen geautoriseerd. Met de uitbreiding van onze bevoegdheid tot de hele EU bereiken we een nieuwe mijlpaal op weg naar één Europese spoorwegruimte, waardoor het spoor het vervoersmiddel van de 21e eeuw wordt.”
Vierde spoorwegpakket
Het Vierde Spoorwegpakket is een reeks aan wetteksten die bedoeld zijn om één Europese spoorwegruimte (Single European Railway Area) te creëren. Het pakket is in 2016 aangenomen door het Europees Parlement en de Raad en bestaat uit twee pijlers. De zogenaamde marktpijler is gericht op het bevorderen van de concurrentie en daarmee het verbeteren van de kosteneffectiviteit en de kwaliteit van de treindiensten.
De nieuwe geharmoniseerde procedures waarbij de ERA betrokken is, vloeien voort uit de technische pijler van het pakket, dat gericht is op het verminderen van kosten en administratieve lasten voor spoorwegondernemingen die in de hele Europese Unie actief zijn. Vanwege de aanhoudende pandemie van het coronavirus werd de uiterste termijn voor omzetting verlengd, waardoor de lidstaten tot 31 oktober 2020 de tijd kregen om hun proces te voltooien.
European Year of Rail
Het spoor speelt een belangrijke rol in het toekomstige mobiliteitssysteem van Europa en is volgens de Europese Commissie essentieel voor de uitvoering van de Europese Green Deal. De Commissie heeft daarom voorgesteld om 2021 uit te roepen tot ‘European Year of Rail’, om het komende jaar de aandacht te vestigen op het spoor en de uitdagingen waar de sector voor staat.
